Zóó kwaad was ze, mijn 5 jarige dochter. Haar zusje jatte haar koekje. Het is één van mijn favoriete foto’s. De pure emotie straalt er vanaf. En ik wist, binnen 5 minuten zijn ze het vergeten. Clashen zonder bang te zijn dat het de relatie schaadt.
Jonge kinderen zijn daar heerlijk direct in. Maar door de jaren heen raken we dat vaak kwijt. Het vermogen om je in het hier-en-nu uit te spreken als je iets onprettig vindt. Natuurlijk mag er best het één en ander gepolijst worden aan de manier waarop je je frustraties uit. Maar het andere uiterste zie ik veel vaker voorbij komen: niks zeggen, inslikken, gedogen. Omdat we bang zijn de relatie te schaden.
Conflictvermijding is een korte termijn strategie
Je kunt jarenlang dingen accepteren die niet bijdragen aan je welzijn. Jezelf niet uiten en alles oppotten;
-
- voor de lieve vrede,
-
- omdat je geaccepteerd wilt worden,
-
- omdat je bang ben voor wat er terug komt;
-
- ……
Zwijgen tot de bom barst en je er van alles uitgooit. Voor je het weet begin je een ander te beschuldigen. JIJ pakt iets van me af. JIJ doet mij iets aan. Je maakt de ander verantwoordelijk voor jouw gevoel. En daarmee geef je de regie uit handen.
Naar mijn mening voorkom je (potentiële) conflicten door hier anders naar te kijken. Ja, je ervaart iets, je wordt geraakt. Maar jouw gevoel is van jou toch? Hoe iets binnenkomt bij jou, wat het bij jou raakt, daar is een ander niet verantwoordelijk voor. Dat kan iemand uiteindelijk nooit echt weten. Als een ander je goed kent, kan hij/zij hooguit een vermoeden hebben. Maar de realiteit is vaak anders dan je inschat.
Verantwoordelijk voor de boodschap, niet voor hoe het binnenkomt
Een ander is wèl verantwoordelijk voor wát hij zegt, hoe een boodschap wordt verwoord. Maar de ontvanger bepaalt uiteindelijk de betekenis. Dat maakt communicatie ook zo lastig. Wat je bedoelt, wordt door een ander niet altijd zo gevoeld.
Hoewel we nare gevoelens snel kwijt willen raken, hebben ze iets belangrijks te vertellen. Namelijk waar je ten diepste naar verlangt. Als je geraakt wordt, of het nou positief of negatief is, zegt dit dat een verlangen is ingevuld (of juist niet). Een ander weet vaak helemaal niet weet waar jij behoefte aan hebt. Dat wordt alleen helder als je het zelf aangeeft. En dat vraagt dat je er zelf zicht op hebt. Zelfkennis, zelf-bewust zijn.
Emoties vertellen je waar je naar verlangt
Dus wordt je geraakt door wat een ander zegt of doet, sta dan eerst even stil. Maak ruimte om bij jezelf te onderzoeken wat er knel zit. Reageer je op wat je denkt dat er aan de hand is, of kijk je even verder? Ben je al aan het invullen wat de ander van plan is of check je het eerst? En waar verlang je diep van binnen naar?
Waar mijn dochter behoefte aan had? In haar beleving natuurlijk aan dat koekje. Maar daaronder misschien ook aan eerlijkheid, delen, geruststelling of zekerheid. Hoeveel koekjes zijn er? Is er genoeg voor iedereen? Geldt hier het recht van de sterkste? Samen zoek je dan een oplossing die goed is voor allebei. En daarna weer lekker samen spelen.